10 câu lệnh để quản lý tiến trình trên Linux bằng Terminal

Terminal của Linux cung cấp một số lượng các câu lệnh khá hữu ích hỗ trợ việc quản lý các tiến trình, kill chúng, hoặc nâng độ ưu tiên cho chúng. Bài viết này sẽ liệt kê 10 câu lệnh cần thiết nhất, từ những câu lệnh cổ điển, truyền thống đến những câu lệnh hiện đại hơn.

Nhiều câu lệnh ở đây cùng thực hiện một chức năng đơn lẻ và có thể kết hợp với nhau – một phần trong triết lý thiết kế chương trình của Unix. Một số câu lệnh, như htop, cung cấp một giao diện thân thiện hơn cả.

top

Câu lệnh top là một phương thức cổ điển nhất để bạn xem việc chiếm dụng tài nguyên hệ thống, và xem những tiến trình nào chiếm dụng tài nguyên nhiều nhất. Những tiến trình chiếm dụng CPU nhiều nhất sẽ được liệt kê đầu tiên.

Để thoát khỏi top hay htop, ấn tổ hợp phím tắt Ctrl + C. Tổ hợp phím này cũng dùng để kill các ứng dụng đang chạy từ Terminal. 

htop

htop là một phiên bản cải thiện của top, mặc định nó không được cài đặt trên Ubuntu. Để sử dụng được htop, đầu tiên bạn phải cài đặt nó:

sudo apt-get install htop

htop hiển thị những thông tin tương tự top, nhưng theo một cách dễ nhìn hơn. Bên cạnh đó, nó cho phép sử dụng phím mũi tên (lên, xuống) để di chuyển đến các tiến trình, và thực hiện các hành động bằng các phím F (menu ở dưới).

 ps

Câu lệnh ps liệt kê danh sách các tiến trình đang chạy. Câu lệnh sau đây sẽ liệt kê danh sách tất cả tiến trình đang chạy trên hệ thống.

ps -A

Nếu cảm thấy danh sách có vẻ quá dài, bạn có thể dùng lệnh sau đây để hiển thị một danh sách ngắn hơn:

ps -A | less

Ấn “q” để thoát.

Ngoài ra, bạn có thể chỉ định tiến trình cụ thể bằng lệnh grep. Ví dụ sau đây sẽ tìm kiếm tiến trình firefox trên hệ thống:

ps -A | grep firefox

 pstree

pstree là một cách khác để bạn xem các tiến trình, nó sẽ liệt kê theo một danh sách hình cây như dưới đây:

kill

Câu lệnh này dùng để tắt các tiến trình, bằng cách cung cấp PID của chúng. PID này có thể được lấy từ lệnh ps -A hoặc pgrep

kill PID

Để kill các ứng dụng cứng đầu, bạn dùng lệnh kill -KILL hoặc kill -9.

pgrep

Lệnh này cho phép bạn tìm PID của một tiến trình trên hệ thống. Ví dụ, bạn muốn tìm PID của firefox:

pgrep firefox

Bạn cũng có thể kết hợp nó với lệnh kill ở trên.

pkill & killall

Hai câu lệnh này cho phép bạn kill tiến trình bằng cách cung cấp tên của chúng:

pkill firefox

killall firefox

 

renice

 Câu lệnh renice được dùng để thay đổi giá trị ưu tiên của tiến trình. Mặc định giá trị ưu tiên là 0, giá trị -19 được ưu tiên rất cao, ngược lại 19 lại có độ ưu tiên thấp nhất.

Câu lệnh renice yêu cầu cung cấp PID của tiến trình. Lệnh sau đây sẽ thay đổi priority của tiến trình xuống mức thấp nhất:

 renice 19 PID

Nếu muốn cấp quyền ưu tiên cao hơn cho một tiến trình, bạn cần dùng quyền của root:

sudo renice -19 PID

xkill

 xkill là một cách dễ dàng để kill các chương trình đồ họa đang chạy. Khi bạn gõ lệnh này, con trỏ chuột sẽ biến thành chữ x, để kill ứng dụng nào đang chạy, click vào ứng dụng đó. Nếu bạn không muốn kill ứng dụng, click chuột phải, lúc này sẽ thoát xkill.

 Cách đơn giản hơn để chạy xkill là ấn tổ hợp phím Alt + F2 , gõ vào xkill , ấn Enter và click vào ứng dụng cần kill.

Hoàng Hải

(theo HowToGeek)